İSEDAK (İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI EKONOMİK VE TİCARİ İŞBİRLİĞİ DAİMİ KOMİTESİ)
KIRK BİRİNCİ BAKANLAR TOPLANTISINA İLİŞKİN
BASIN BÜLTENİ
1-4 Kasım 2025, İstanbul
41. İSEDAK Toplantısının Bakanlar Oturumu 3 Kasım 2025 tarihinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’ın açılış konuşmasıyla başlayacaktır. Toplantının Bakanlar Çalışma ve Kapanış Oturumlarına Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet YILMAZ Başkanlık edecektir.
Başkanlığını Sayın Cumhurbaşkanımızın deruhte ettikleri İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi’nin (İSEDAK) 41. Toplantısı 1-4 Kasım 2025 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilecektir.
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’ın 3 Kasım 2025 tarihinde açılışını gerçekleştireceği Toplantıda, İİT üyesi ülkeler bakan seviyesindeki heyetlerle temsil edileceklerdir. Toplantıya üye ülke heyetlerinin yanı sıra ilgili İİT kuruluşlarından ve uluslararası kuruluşlardan temsilciler katılacaktır.
41. İSEDAK Toplantısında İsrail’in Filistin’de, Gazze’de gerçekleştirdiği soykırımın ve büyük yıkımın ardından Gazze’de huzur ve refahın tesis edilmesine yönelik atılabilecek adımlar ele alınacaktır.
41. İSEDAK Toplantısı kapsamında, uzun bir aranın ardından tekrar İSEDAK toplantılarına katılacak olan Suriye’nin yeniden inşa gündeminin kapsamlı bir şekilde ele alınacağı özel etkinlikler düzenlenecektir.
41. İSEDAK Bakanlar Toplantısı bu yıl “İİT Üyesi Ülkelerde İhracat Stratejilerinin Geliştirilmesi” konusuna odaklanacaktır. Üye ülkelerin ilgili bakanlarının bu konuda görüş alışverişinde bulunması ve önemli kararlar alması beklenmektedir. Toplantıda ayrıca, İSEDAK çatısı altında ticaret, mali işbirliği, ulaştırma ve iletişim, tarım, turizm, yoksulluğun azaltılması ve dijital dönüşüm alanlarında yürütülen işbirliği çalışmalarına ilişkin son gelişmeler ele alınacaktır.
İSEDAK’ın Bu Yılki Teması: “İİT Üyesi Ülkelerde İhracat Stratejilerinin Geliştirilmesi”
Üretim yapısının güçlendirilmesi, katma değeri yüksek ürünlerin ihracatının teşvik edilmesi ve sürdürülebilir ticaret politikalarının benimsenmesi, uzun vadeli ekonomik istikrarın temel unsurları arasında yer almaktadır. Bu kapsamda, küresel ticaretin hızla değiştiği günümüzde, etkili stratejiler geliştiren ülkeler rekabet güçlerini artırarak yeni pazarlara daha kolay erişim sağlamaktadır. İhracat stratejileri, ülkelerin ekonomik büyüme ve kalkınma hedeflerine ulaşmasında büyük önem taşımaktadır.
Bu kapsamda, İİT Üyesi Ülkeler arasında konu ile ilgili tecrübelerin paylaşılması ve işbirliği olanaklarının ele alınması amacıyla bu yılki İSEDAK Bakanlar Görüş Alışverişi Oturumunun teması “İİT Üyesi Ülkelerde İhracat Stratejilerinin Geliştirilmesi ” olarak belirlenmiştir.
Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet YILMAZ Başkanlığında gerçekleştirilecek olan Oturumda, Bakanlar, ihracat stratejilerinin geliştirilmesi alanında ülke tecrübelerini paylaşacak ve bu alanda işbirliğini artırmaya yönelik görüş alışverişinde bulunacaktır.
Bahse konu Oturumda, Ticaret Bakanımız Sayın Ömer BOLAT Türkiye Ülke Raporunu sunacaktır.
41. İSEDAK Marjında Suriye’nin Yeniden İnşasına Yönelik Bir Dizi Özel Etkinlik Düzenleniyor
• İSEDAK Bakanlar Çalışma Kahvaltısı
41. İSEDAK Toplantısı kapsamında 4 Kasım 2025 tarihinde Üye Ülkelerin Bakanlarının ve ilgili İİT Kuruluşlarının Başkanlarının katılımıyla Suriye’nin yeniden inşa sürecine odaklanan bir Çalışma Kahvaltısı gerçekleştirilecektir.
Anılan Bakanlar Çalışma Kahvaltısında altyapı inşası, istihdamın teşvik edilmesi, yatırım ortamının iyileştirilmesi, temel kamu hizmetlerinin sağlanması, eşgüdüm mekanizmalarının güçlendirilmesi, özel sektörün harekete geçirilmesi gibi konular ele alınacaktır.
• Suriye’nin Yeniden İnşa Süreçlerinin Çeşitli Yönleriyle Değerlendirileceği Özel Paneller Düzenleniyor
41. İSEDAK Toplantısı marjında Suriye’nin yeniden inşa sürecinde ekonomik ve sosyal dinamiklerin harekete geçirilmesi, kurumsal ve beşeri kapasitenin artırılması ve kırsal alanlarda ekonomik faaliyetlerin canlandırılması konulu özel paneller düzenlenecektir. Söz konusu özel panellerde uluslararası kuruluş, akademi, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve kamu kesiminden alanında yetkin isimler konuşmacı olarak yer alacaktır.
Bu çerçevede 2 Kasım 2025 tarihinde “Suriye Arap Cumhuriyeti’nin Kırsal Alanlarında Ekonomik Faaliyetlerin Canlandırılması” ve “Yeniden İnşa Sürecinde Kurumsal ve Beşeri Kapasitenin Rolü: Suriye Arap Cumhuriyeti Örneği” adlı paneller, 4 Kasım 2025 tarihinde ise “Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Dinamiklerinin Harekete Geçirilmesi: Suriye Arap Cumhuriyeti Örneği” adlı panel düzenlenecektir.
İSEDAK Kapsamında Önemli Program ve Projeler
• İSEDAK’ın Ticaret Alanındaki Önemli Program ve Projeleri Bakanlar Düzeyinde Ele Alınıyor
• İslam Ülkeleri Arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Kapsamının Genişletilmesine Yönelik Önemli Adımlar Atılıyor
İSEDAK’ın İslam ülkeleri arasında ticareti artırmaya yönelik en önemli projesi olan ve uzun yıllardır gündemde yer alan İİT Üyesi Ülkeler arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) 1 Temmuz 2022 tarihinde uygulamaya geçmiştir.
Bir yandan sistemin etkin bir şekilde işleyişine yönelik çalışmalar yürütülürken diğer taraftan sisteme taraf ülke sayısının artırılması ve sistemin kapsamının hizmetler ticareti, yatırımlar, ticaretin kolaylaştırılması gibi yeni nesil ticaret anlaşmalarında yer alan alanlarla derinleştirilmesine yönelik çabalar da sürdürülmektedir.
Bu kapsamda 1-2 Ekim 2025 tarihlerinde düzenlenen Ticaret Müzakereleri Toplantısında sistemin kapsamının genişletilmesine yönelik görüşmelerin Ülkemiz ev sahipliğinde 2026 yılında başlamasına karar verilmiştir.
Ayrıca, İSEDAK’ın ticaret alanındaki önemli program ve projelerinde yaşanan gelişmeler ve önümüzdeki döneme ilişkin yol haritası Bakanlar düzeyinde ele alınacaktır.
• İİT Tahkim Merkezi Faaliyetlerini Yoğunlaştırıyor
İslam ülkeleri arasında ticaret ve yatırım uyuşmazlıklarının çözümünde başvurulacak saygın bir merkez olması hedeflenen İİT Tahkim Merkezi faaliyetlerini İstanbul’da sürdürmektedir. İİT Üyesi Ülkelerin, Merkezin faaliyetlerinden daha fazla istifade etmeleri yönünde çalışmalar sürdürmektedir.
• İslam Ülkeleri Arasında Helal Belgelerinin Karşılıklı Tanınması İçin Çalışmalar Son Aşamada
İİT Üyesi Ülkeler arasında akredite helal belgelerinin karşılıklı tanınması, ticaretin kolaylaştırılması ve helal ürünlerin güvenilirliğinin artırılması amacıyla İİT’nin bağlı kuruluşu olarak 2023 yılında Mekke-i Mükerreme’de kurulan Helal Akreditasyon Kurumları İslami Forumu’nun (IFHAB), kurumsallaşmasına yönelik teknik çalışmaların 2025 yılı sonu itibariyle tamamlanması ve anılan Forum’un 2026 yılında faaliyete geçmesi hedeflenmektedir.
Bu çerçevede 41. İSEDAK Toplantısında IFHAB kapsamında yürütülen çalışmalar ele alınacaktır.
• İSEDAK Bakanlar Toplantısında Kabul Edilen Politika Tavsiyeleri Somut Projelerle Hayata Geçiyor
İSEDAK Çalışma Gruplarında oluşturulan ve Bakanlar Toplantılarında kabul edilen Politika Tavsiyeleri Üye Ülkelerde İSEDAK Proje Finansmanı Mekanizmasıyla hayata geçirilmektedir. Bu kapsamda bugüne kadar 56 üye ülkenin yararlandığı 180 projeye destek sağlanmış olup bu yıl da 23 proje başarıyla uygulanmaktadır.
Ayrıca, önümüzdeki yıl uygulanacak projelerin belirlenmesine yönelik proje teklif çağrısı 1 Ekim 2025 tarihinde yapılmıştır.
• İSEDAK Kapsamında Filistin’e Yönelik Proje Destekleri Sürdürülüyor
İSEDAK Kudüs Programı kapsamında gençlere ve kadınlara meslek edindirmeye yönelik proje destekleri sağlanmaktadır. Program kapsamında girişimcilik, istihdam, mikro finans, turizm ve KOBİ’lerin geliştirilmesi alanlarındaki projelere destek verilmektedir.
Bu çerçevede, Kudüs’te 2025 yılında 8 proje uygulanmakta olup Program kapsamında bugüne kadar toplam 28 projeye destek verilmiştir.
Ayrıca, 15 Ekim 2025 tarihinde önümüzdeki yıl Kudüs’te uygulanacak projeler için teklif çağrısına çıkılmıştır.
